1. GIỚI THIỆU :
Tăng huyết áp (THA) được xác định khi huyết áp tâm thu ( HATT) từ 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương( HATTr) từ 90 mmHg trở lên ( 140/90)
Cơn THA được định nghĩ là THA nặng khi HATT ≥ 180 mmHg hoặc HATTr ≥ 110 mmHg (180/110). Ở bệnh nhân chưa phát hiện bệnh cũng có thể có cơn THA.
Nếu bệnh nhân có HATT ≥ 180 mmHg (hoặc HATTr ≥ 110 mmHg) và có kèm một trong các triệu chứng báo động nguy hiểm sau thì được gọi là THA CẤP CỨU rất nguy hiểm nên cần ngay lập tức đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được cấp cứu & chữa trị:
- Lơ mơ, lừ đừ, mê man hay bất tỉnh nhân sự
- Đột ngột yếu liệt nửa người, miệng méo, co giật.
- Đau đầu, chóng mặt, nôn và buồn nôn
- Nhìn mờ, hoa mắt.
- Đau ngực,khó thở. ho ra máu
- Chảy máu mũi, tiểu máu, xuất huyết ...vv
2. CÁCH SƠ CỨU TẠI NHÀ KHI BỊ CƠN THA ĐỘT NGỘT
**Những việc NÊN LÀM:
- Cho người bệnh ngồi/ nằm nghỉ ở nơi thoáng đãng, yên tĩnh, đủ không khí.
- Giữ tâm lý ổn định, không nên nói nhiều, không nên quá xúc động, quá vui hoặc nóng giận
- Nếu đang làm việc ngoài trời, đang đi ngoài đường, ở nơi đông người thì nhanh chóng đưa vào nơi có bóng râm, mát mẻ, thoáng khí, yên tĩnh và tránh kích động, tránh âm thanh, ánh sáng mạnh.
- Có thể cởi bớt nón mũ, nới lỏng hoặc cởi bỏ quần áo để người bệnh được thoải mái hơn.
- Nếu người bệnh thấy khó thở, đỡ ngồi dậy và kê gối ở sau lưng hoặc nằm kê đầu cao 30 độ.
- Nếu người bệnh bị ói, cho họ nằm nghiêng để tránh tắc nghẽn đường hô hấp.
- Mang theo tất cả thuốc của người bệnh để bác sĩ kiểm tra.
- Liên tục kiểm tra, tiến hành đo lặp lại huyết áp mỗi 15 phút.
**Những việc KHÔNG NÊN LÀM:
- Không dắt hoặc để người bệnh đi lại vì dễ ngất xỉu.
- Không cho người bệnh ăn nếu có dấu hiệu đột quỵ.
- Không để người bệnh uống cà phê, thức uống có cồn.
- Đặc biệt người bệnh cần tránh các thức ăn có đường
- Không được tự mua thuốc điều trị khi không có sự chỉ dẫn và theo dõi của thầy thuốc
- Không nên xoa bóp ngực hoặc nắn bóp chân tay
* Trường hợp 1: Người bệnh có dấu hiệu nhẹ, còn tỉnh táo
Nếu huyết áp tâm thu vẫn cao trên 140 mmHg nhưng dưới 160 mmHg, có thể giữ người bệnh theo dõi tại nhà, hạn chế đi lại, chủ yếu nghỉ ngơi, đo huyết áp cho bệnh nhân, gọi điện cho bác sĩ để được tư vấn dùng thuốc.
Nếu huyết áp vẫn không ổn định, nên tái khám sớm hơn ngày hẹn để bác sĩ điều chỉnh thuốc cho phù hợp.
* Trường hợp 2:
Nếu huyết áp tâm thu cao trên 160 mmHg, cần sử dụng thuốc hạ áp có sẵn tại nhà đã được tham khảo ý kiến bác sĩ từ trước và gọi điện thoại cho Bác sĩ điều trị. Đây là các loại thuốc khống chế huyết áp khởi đầu tác dụng nhanh, thời gian tác dụng ngắn và thường có dạng bào chế là viên ngậm hoặc nhỏ giọt dưới lưỡi.
Trong trường hợp huyết áp vẫn còn cao hoặc tại nhà không có thuốc kiểm soát huyết áp tức thời thì nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm.
* Trường hợp 3: Người bệnh có các một trong các triệu chứng báo động nguy hiểm
Sau khi thực hiện các biện pháp sơ cứu như trên, cần đưa bệnh nhân nhanh chóng đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được điều trị cấp cứu.